Het nieuwe schooljaar begint, de dagen worden korter en voor de meesten zit de vakantie erop. De vakantie waarin je vaak niet alleen letterlijk afstand neemt van werk , studie of andere beslommeringen. De vakantie waarin je nadenkt over hoe het was en hoe je het zou willen. Zoals met oud en nieuw maak je plannen. Je gaat dingen anders aanpakken, een knoop doorhakken, ontslag nemen of een schildercursus volgen. De dagelijkse praktijk is echter vaak weerbarstig. Heel snel ben je weer terug bij de vertrouwde orde van de dag. Het lukt je niet een prettige samenwerking met die ene collega tot stand te brengen; er zijn tal van redenen waarom je die knoop niet met een botte bijl te lijf gaat; het kacheltje moet branden en voor schilderen had je eigenlijk toch geen talent. Voor je het weet breekt een herfstige blue monday aan en zit je met de handen in het haar. Maar met piekeren kom je niet veel verder en je wordt er al helemaal niet wijzer van.

Waar word je wel wijzer van? Van nadenken, van goed en systematisch nadenken. En dat is heel lastig in je eentje. Daarvoor ga je naar een filosofische praktijk. De filosofisch practicus helpt je door prikkelende/kritische vragen te stellen je denken verder te krijgen. Je gaat op zoek naar de vraag achter het piekeren.

Deze zomer bracht ik door in de Schotse hooglanden. Een avond lang probeerde ik de vallei die in de zee uitliep te fotograferen, om aan mijn vriend te bewijzen dat dit dezelfde plek was waarvan we thuis al jaren een ingelijste foto hadden. Het lukte niet. Door de speling van de wind en de wolken veranderde het licht voortdurend en werden er steeds andere accenten getoond. Geen enkele foto leek voldoende op het plaatje thuis om mijn vriend te overtuigen. Een goede fotograaf met verstand van lichtval en camerastandpunt, zou waarschijnlijk wel in staat zijn geweest het beeld dat ik had van de vallei naar voren te brengen.

Je zou het werk van de fotograaf kunnen vergelijken met dat van de filosofisch practicus. Zoals de wind en de wolken het beeld almaar lieten veranderen, kunnen gedachten alle kanten uitgaan, waardoor het zicht op waar het nu werkelijk om gaat, belemmerd wordt. De practicus helpt je je eigen denkproces te bevragen en dat levert een beter beeld op. Zo krijg je een dieper inzicht en word je een beetje wijzer.

Manon Vogel

Vlaardingen, 26 augustus 2018